Wstęp

Do Armenii dotarliśmy pieszo. Ze śpiącym Dawidem w wózku, w czterdziestostopniowym upale maszerowaliśmy z gruzińskiego posterunku granicznego gdzie nasze plecaki zostały prześwietlone skanerem i gdzie zrobiono nam zdjęcia. Budynek armeńskich służb granicznych wydawał się być dużo mniejszy i skromniejszy niż gruziński odpowiednik. Celnik siedział w klimatyzowanej budce podczas gdy my wraz z rzeszą innych osób czekaliśmy na zewnątrz aż wkleją nam wizy i ostemplują paszporty.

Po około pół godziny byliśmy gotowi do drogi. Niestety nie zastaliśmy kolejki taksówkarzy i kierowców marszrutek chcących zawieść nas do Dilijanu. W Gruzji nie mogliśmy się czasami opędzić od nadmiaru propozycji, a tutaj? Cisza. Znalazł się jednak po chwili jakiś starszy kierowca, który za dość wysoką sumę zaoferował przejazd do wybranej przez nas miejscowości. Niestety z braku konkurencji nie wiedzieliśmy czy płacimy dużo czy mało. Dawid smacznie spał więc nie chcąc marnować czasu ruszyliśmy w drogę.

Dzień 1

Na granicy, nie chcąc długo czekać, dużego wyboru nie mieliśmy. Nie było żadnych marszrutek ani autobusów. Taksówkarzy też nie było widać. Zjawił sie jakiś ochoczy kierowca i za 18500 dram zaoferował podwiezienie nas do Dilijanu. Wyboru nie było, szczególnie, że słupek rtęci zbliżał się do czterdziestu kresek i Dawid rozpoczął fazę marudzenia. Planowałem jechać bezpośrednio do Erewania, ale Ania wymyśliła małe miasteczko w górach – strzał w przysłowiową dziesiątkę. Znaleźliśmy pensjonat u Niny za 7000 tysięcy dram za osobę lub 10000 z 3 posiłkami. Wybraliśmy drugą opcję. Nina prowadzi z mężem niewielki dom z ogrodem dla turystów. Ma kilka pokoi do wynajęcia i ładny ogród, w którym można posiedzieć przy winie albo zjeść pyszny posiłek przygotowany przez właścicielkę. Pensjonat położony jest na wzgórzu nad miastem skąd rozpościera się bardzo ładny widok.

Dzień 2

Rano byliśmy zmuszeni wybrać pieniądze z banku (cash advance – 2% prowizji), gdyż bankomaty w całym mieście nie działały. Restauracje czy bary właściwie nie istnieją w Dilijanie, więc warto dogadać się z osobą u której śpimy, żeby przygotowała dla nas posiłki.

Pojechaliśmy taksówką za 4000 dram nad jezioro Sevan. Pięknie miejsce. Na półwyspie wbijającym się w jezioro znajdują się dwa kościoły, seminarium i wakacyjny dom prezydenta Armenii. Przy wjeździe na półwysep jest mała piaszczysta plaża z kilkoma barami służącymi za centrum lokalnej rozrywki. Wykąpaliśmy się, gdy Dawid spał. Woda była bardzo zimna, ale czysta. Jezioro położone jest na wysokości około 1900 metrów n.p.m. więc powietrze jest tutaj rześkie, a temperatura o kilka stopni niższa niż w upalnej stolicy. Za sumę 4000 dram wróciliśmy do Dilijanu, zjedliśmy obiad u Niny i pojechaliśmy jeszcze zobaczyć klasztory Goshavank i Hagharstin. Pogoda była piękna do wieczora i mogliśmy podziwiać klasztory na tle zielonych gór przy zachodzącym słońcu.

Wyśmienitą kolację, którą przygotowała nasza gospodyni zjedliśmy z Finami, którzy akurat zatrzymali się w naszym pensjonacie na kilka dni. Nina podała pyszne sery wiejskie, mnóstwo warzyw, domową wódkę z owoców i wino.

Dzień 3

Taksówka od pensjonatu Niny do stacji kosztowała 500 dram, a marszrutka do stolicy 1000 dram. W Erewaniu długo szukaliśmy taniego hoteliku, który będzie odpowiedni na nocleg z małym dzieckiem. W centrum warunki nam nie odpowiadały. Były to zwykłe, głośne dormitoria umiejscowione w starych sowieckich budynkach, często duże mieszkania zamienione na hostele. Wyjechaliśmy więc z centrum i zatrzymaliśmy się u Galusta i Anny Tormasyan przy ulicy Burnazyan Poghots obok hotelu Areg (taksówkarze powinni znać ten hotel). Cena to 7000 dram za osobę i 1000 dram za śniadanie. Wybraliśmy się na spacer po mieście. Jeszcze przed zmrokiem zdążyliśmy odwiedzić Katedrę Świętego Grzegorza Oświeciciela ukończoną w 2001 roku w rocznicę 1700-lecia przyjęcia chrześcijaństwa przez Armenię.

Dzień 4

Rano pojechaliśmy za 1000 dram taksówka do Muzeum Ludobójstwa Ormian (Tsitsernakaberd) na wzgórzu nad miastem. Wstęp jest bezpłatny. Muzeum robi wrażenie na oglądającym. Mnóstwo tutaj zdjęć z opisami (niektóre w języku angielskim). Przed muzeum jest mały trawnik, na którym znane osobistości świata posadziły drzewka jako upamiętnienie tych strasznych wydarzeń.

W centrum Erewania jest bardzo dużo kawiarni i restauracji serwujących dobre jedzenie (wiele z nich oferuje darmowy bezprzewodowy Internet dla posiadaczy laptopów). Obiad (pizza, sałatka oraz dwa soki) kosztował około 5000 dram. Po południu pojechaliśmy marszrutką za 250 dram do Echmiadzynu. Taksówkarz za tą sama trasę chciał 5000 dram. Echmiadzyn to ważne miejsce dla Ormian. Tu siedzibę ma głowa kościoła ormiańskiego – Katolikos. Odwiedziliśmy główną katedrę (Mayr Tachar, wstęp za darmo) i kilka innych budowli całego kompleksu. Echmiadzyn nie jest dużym miastem (około 50 tysięcy mieszkańców) więc wysiadając w centrum możemy wszędzie dojść pieszo.

Dzień 5

Zanim przyjechaliśmy do Armenii widziałem na zdjęciach piękny klasztor Khor Virap uwidoczniony na tle ośnieżonej góry Ararat. Postanowiliśmy rano pojechać tam, gdyż klasztor jest oddalony od stolicy o niecałe 40 kilometrów. Można do niego dotrzeć  marszrutką albo autobusem, ale kursy nie odbywają się zbyt często. Taksówka do Khor Virap i z powrotem do stolicy kosztuje 8000 dram. Ma tą zaletę, że możemy się zatrzymać po drodze robiąc zdjęcia i podziwiając widoki na Ararat i klasztor. Wstęp do klasztoru jest bezpłatny. Warto tutaj przyjechać. Okolica jest usiana winnicami, a droga biegnie przy zamkniętej granicy z Turcją. Sam klasztor usytuowany jest na wzgórzu, z którego rozpościera się przepiękny widok na całą okolicę. Po południu wróciliśmy do Erewania i powędrowaliśmy pod Kaskadę – ogromne schody poprzedzielane kwiatami i trawnikami prowadzące do Pomnika 50-lecia sowieckiej Armenii.

Dzień 6

Rankiem wyruszyliśmy do granicy z Gruzją. Do Tbilisi kursują bezpośrednie autobusy, ale stwierdziliśmy, że nasz syn może nie wysiedzieć tyle godzin na jednym siedzeniu, więc ten wariant odpadł. Pociąg jedzie chyba ponad 15 godzin, więc w ogóle nie rozważaliśmy tej opcji. Taksówkarz zażądał od nas 21000 dram i 10 dolarów (więcej dram już nie mieliśmy i nie chcieliśmy wymieniać dlatego zaproponowaliśmy dolary). Zdecydowaliśmy więc, że pojedziemy z nim. Po drodze odwiedziliśmy monastyr Sanahin wpisany na listę Unesco. Kompleks klasztorny jest naprawdę godny polecenia. Uroku dodają pokryte mchem dachy. Cała podróż do granicy przez miasto Vanadzor zajęła nam 4 godziny. Na szczęście odprawa graniczna przebiegła sprawnie. Upał tego dnia był dokuczliwy.